موضوع اصلی: اثبات وجود امام زمان(عج)
موضوع فرعی: هدایت جامعه
سؤال:ادله اثبات ولایت فقیه را بیان فرمائید. و آیا روایتی از امام زمان (عج) در این زمینه وجود دارد؟
پاسخ:اگر فلسفه امامت و ضرورت وجود راهنمایان بشری كه از درجات بالای كمال علمی و عصمت برخوردارند به خوبی روشن باشد، ادامة این امر مهم، یعنی هدایت انسان در زمان غیبت كبری توسط افرادی برگزیده با ویژگیهای خاص نیز ضروری مینماید.
توضیح مطلب اینكه: بعد از ختم نبوت پیامبراكرم(6) رابطه انسان با ملكوت از طریق وحی قطع شد. در حالی كه جمعیت انسانها رو به افزایش و قهراً مسایل جدیدی در حوزة اندیشه و عمل به وجود میآمد. و از طرفی به تناسب زمان و مكان، باید مصادیق آیات و روایات روشن شود، تا مردم از نعمت بزرگ قرآن و سنت نبوی(6) محروم نگردند.
در زمان حضور هر كدام از ائمه معصومین(:) و تفسیر و توضیح متون دینی توسط آن بزرگواران، مشكلی وجود نداشت. اما در زمان غیبت حضرت ولی عصرـ عجلالله تعالی فرجه الشریف ـ، كه مردم از نعمت بهرهمندی از منابع علم ناب محروم بودند و با گذشت زمان و فاصله گرفتن از صدر اسلام و هجوم بیوقفه شیاطین فكری از یك سو و پیشرفتهای صنعتی و گرایش به تجملات در زندگی از سوی دیگر، نیاز به راهنمایانی وارسته و شاگردانی كه در مكتب وحی زانو زده و به تناسب ظرفیت وجودی خود از چشمه علم و معرفت دین نوشیدهاند، همچنان باقی و روز به روز شدیدتر میشود. و قرار گرفتن بشریت در مسیر نادرست و دور شدن از راه صحیح در درازمدت، مورد پیشبینی حضرات معصومین(:)از جمله امام عصر ـ عجلالله تعالی فرجه الشریف ـ بوده و به این خاطر راهنماییهای لازم را به مردم نمودهاند كه به صورت روایات و احادیث به دست ما رسیده است. از جمله در تحفالعقول حدیثی از امام حسین(7) در این مورد نقل شده كه حضرت فرمودند: «مجاری الامور بیدالعلمأ بالله الامنأ علی حلاله و حرامه; جریان كارها باید به دست افرادی باشد كه عالم به خداوند و امین بر حلال و حرام اویند.» قهراً این افراد متخصص در دین الهی هستند كه پاسدار حفظ احكام (حلال و حرام) میباشند.
و یا در پاسخ سؤالاتی كه اسحقبنیعقوب در طی نامهای از محضر شریف امام عصرـ ارواحنا فداه ـ نموده آن حضرت فرمودند: «واماالحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی راوة حدیثنا فانهم حجتی علیكم و انا حجةالله(79); در رویدادهای آینده به راویان و متخصصان حدیث ما رجوع كنید كه آنها از طرف من برای شما حجت میباشند و من حجت خدا هستم.»
و مراد از «حوادث واقعه» تنها احكام شرعی نمیتواند باشد بلكه معنای وسیعتری دارد كه شامل مسایل و مشكلات اجتماعی نیز میشود. زیرا تعبیر به «حوادث واقعه» در مورد احكام شرعی باید به علمای دین مراجعه كنند و نیازی به سؤال نبوده است.
این دو نمونه، از روایات فراوان در این زمینه میباشد. از این روایات روشن میشود كه لزوم رهبری جامعه خصوصاً در زمان غیبت كبری، مورد عنایت معصومین(:) بوده است و مسألهای با این اهمیت هرگز نمیتوانسته مورد غفلت قرار گیرد. و به خصوص از ناحیه دین جامعی نظیر اسلام كه در تمام مسایل از جزئیترین آنها تا مسایل كلّی توجه نموده، و برای هر یك حكمی بیان نموده است. مسایلی از قبیل طهارت و نحوه تطهیر، بحث مربوط به دیات، نماز، روزه، حج، خمس، و…. حال آیا عقل سلیم میپذیرد كه تشكیل حكومت كه سبب اجرای بهتر و كاملتر دستورات دینی و تكامل مردم میشود، را مورد عنایت قرار نداده باشد و یا در مورد شرایط رئیس حكومت، سخنی به میان نیاورده باشد؟
لذا حضرت ولی عصرـ ارواحنا فداه ـ در زمان غیبت كبری، نواب خود را به طور عموم و با ذكر صفات و ویژگی معرفیكردهاند و از مجموع روایات متعدد در این زمینه، شرایط حاكم دینی (ولایت فقیه) بدست میآید كه عبارتند از: تخصص و فقاهت در دین، تقوای الهی، دارا بودن بینش سیاسی و مدیریت و شجاعت. برای مطالعه بیشتر در مورد مبحث ولایت فقیه میتوانید به كتابهای زیر مراجعه نمایید:
1ـ حكومت اسلامی امام خمینی (ره)
2ـ پرسش و پاسخ پیرامون ولایت فقیه (سه جلد)، آیت الله مصباح یزدی
3ـ ولایت فقیه آیت الله جوادی آملی
4ـ وحی و رهبری آیتالله جوادی آملی
5ـ ولایت فقیه حجةالاسلام هادوی تهرانی
6ـ نگاهی گذار به ولایت فقیه محمد مهدی نادری قمی
پاورقی:.79 اكمال الدین، ج 1 ص 483.
